කියන්න නම් කතා බොහොමයි.
අද මීදුම්ගෙ පුංචි කාලෙ සිද්ධියක් කියන්නම්.
මීදුම්ගෙ අම්මයි තාත්තයි දෙන්නම රජයේ රැකියාවල් කරන්නේ. ඉතින් පුංචි මීදුම්ව ඒ කාලෙ බලාගන්න කවුරුත් හිටියෙ නැති හිංදා වයස අඩුවෙන්ම මෙයාව ගමේ මොන්ටිසෝරියට දැම්මා.
දැං කාලෙ වගේ ඒ කාලේ ඩේ කෙයා සෙන්ටර් තිබ්බෙ නෑනෙ.
කොහොම හරි මොන්ටිසෝරියේ හිටපු බාලම ළමය තමයි මීදුම්. ඒ කාලෙ මීදුම් කියන්නෙ හරි චන්ඩියා.මිනිහා තමයි පොර. මොනවා කරන්න ගියත් එයාට දිනන්නමයි ඕන. පරදින්න නම් කීයටවත් කැමති නෑ. ඔන්න එක දවසක් මේකට අභියෝගයක් එල්ල උණා.
මොන්ටිසෝරියේ තිබුණා සෙල්ලම් බඩු. මෙව්ව හම්බෙනවා කියන්නෙ ඉතින් ඒ කාලෙ රටක් රාජ්ජයක් හම්බුණා වගේ තමා. කෑම පෙට්ටියේ බත් ඉවරෙටම කාපු , චිත්‍රෙ ඇඳලා ඉවරෙටම පාට කරපු, අකුරු ලස්සනට ලියපු අයට තමා මෙව්ව අත පත ගාන්න වරප්‍රසාද හිමි වෙන්නේ. ඒ කාලෙ ඉතින් එහෙම වරප්‍රසාද හිමිවෙන්නේ දවසටම එක්කෙනෙක්ට දෙන්නෙක්ට තමා. හප්පේ බලන්න එපායැ ඒ වෙලාවට උන්ගෙ ගෑස්. උන් කෙලින්ම වී අයි පී ලිස්ට් එකට දමා එදාට වැටෙන්නේ. සෙල්ලම් බඩු අනිත් එවුන්ට අත පත ගාන්න හම්බෙන්න නම් අරූව ශේප් කරගන්නත් එපැයි. ඉතින් ඌට මාරෙට සැලකිලි.
මීදුම් මොන්ටිසෝරි යනකොට එයා චූටිම චූටියි. එයාට ඔය අයියලා අක්කලා කරපු කිසිම දෙයක් බෑ. ටීචත් එයාට ගොඩාක් ආදරේ නිසා මේ සෙල්ලම් බඩුත් එක්ක සෙල්ලම් කරන්න මීදුම්ට හැමදාම වගේ අවස්තාව ලැබුණා. මේක අනිත් අයට එච්චර දිරෙව්වේ නැති උණත් මහන්සියෙන් ඒ තැන ලබාගන්නයි හැමෝම බැලුවේ.
හැබැයි මේකෙ පොඩි අවුලක් නම් තිබ්බා . සෙල්ලම් බඩු දෙන වෙලාවට ඔක්කොම සෙල්ලම් බඩු මීදුම් එයා ගාව තමා තියගත්තේ. වෙන එකෙක් ඒ ළඟින් ගියත් මීදුම් බෙරිහන් දීල බඩුටික තමන් ගාවට ඇදලා ගන්නවා. එච්චර සෙල්ලම් බඩු ගොඩක් එක්ක සෙල්ලම් කරන්න තියා හිතන්නවත් බැරි වුණාට මීදුම් නෙවේ මේක තේරුම් ගත්තේ.
ඔන්න දවසක් මින්ද කියලා හාදයෙක් බත් ටික ඔක්කෝම කාල ටීචර්ට කෑම පෙට්ටිය පෙන්නලා අමාරුම කඩුල්ල පැනගෙන ආවා තමන්ගෙ හීන ලෝකෙ හොයාගෙන. ඒ කිව්වේ සෙල්ලම් බඩු ටික ගන්න. මිනිහ කොහොම හරි පරක්කු වැඩියි එද්දි. මීදුම් දැනටමත් ඒ ටික අයිති කරගෙන කඩ මුදලාලි වගේ වටේම තියාගෙන වටේ පිටේ එවුන්ට රැවුම් ගෙරවුම් දානවා.
මින්ද එව්වා සත පහකට ගණන් නොගෙන ගත්තා සෙල්ලම් බඩු ටිකක් අතට. මෙන්න සුපුරුදු ලෙස මීදුම් අඳෝනාව පටන් ගත්තා. කෑගහගෙන ඇවිල්ලා සෙල්ලම් බඩු ටික උදුර ගන්න හදනකොට මින්දත් නිකං බලා හිටියේ නෑ.
කොච්චර උණත් පොඩි එකාගෙ ඉවසීමටත් සීමාවක් තියෙනවනේ. මින්ද, මීදුම්ට එරෙහිව යුද ප්‍රකාශ කලා. මීදුම්ට ඔව්ව තේරෙන එකක්යෑ. මිනිහගෙ ඇස් දෙක තිබ්බෙ මින්දගෙ අතේ තිබ්බ සෙල්ලම් බඩු ටිකේ. අරටික උදුරගන්න හදද්දී මින්ද පැනපු ගමන් මීදුම්ගෙ ඇඟිලි හපාගෙන හපාගෙන ගියා. මතක හැටියට නම් ඇඟිලි එක දෙකක ලේත් ආවද කොහෙද. මීදුම්ට ඉතින් සැහෙන්න රිදුණලු.
මොන්ටිසෝරියෙ ටීචර් චණ්ඩි මීදුම්ගෙ ඇඬිල්ල නවත්ත ගත්තේ ඇඟිලි දහයටම සෙල්ලම් මුදු දහයක් දාලා එව්ව මීදුම්ගෙ නිත්‍ය අයිතියට පත් කරනවා කියන පොරොන්දුවත් වුණාට පස්සේයි. කොහොම හරි එදා මීදුම්ව එක්කන් යන්න ආපු අම්මටත් මේ සිද්දිය ආරංචි වෙලා එදායින් පස්සෙ මීදුම්ව මොන්ටිසෝරිය පැත්ත පළාතෙ එක්කන් ආවෙ නෑලු. එදාඉඳන් ඉස්කෝලෙ යනකන් මීදුම්ට උණේ අම්මගෙයි අප්පච්චිගේ ඔ‍ෆිස් ගානෙ තපින්න.
මින්ද එදා ඉඳන් අද වෙනකන් මීදුම්ගෙ හොඳ යාළුවෙක්. දැන්නම් මිනිහගෙ ළමයිනුත් මොන්ටිසෝරි යනවද කොහෙද...
මේක තවත් සිද්ධියක්. ඒත් මීදුම්ගෙ චණ්ඩිකම හින්දා වුණු වැඩක්.
මොන්ටිසෝරියෙදි මීදුම් හිටියේ තමන්ට වඩා අවුරුදු දෙක තුනක් වැඩිමල් අය එක්කනේ. මීදුම්ට ඒ ගැන කිසිම වැටහීමක් තිබ්බෙ නෑ. ගමේ බණක් , දානයක් , උත්සවයක් තිබ්බ වෙලාවට මීදුම්ගෙ 'සෙට්' එක වුණේ මේ මොන්ටිසෝරි අයියලා අක්කලා ටික.
ඔන්න එක දවසක් ගමේ ඉස්කෝලෙ අවුරුදු උත්සවයක් තිබුණා. ඒකේ තිබුණු තරඟ වලට එහෙම සහභාගී වෙලා කට්ටිය මහන්සියටත් එක්ක ලොරියකට නැගලා උඩ ඉඳන් අවුරුදු උත්සවයේ අනික් දේවල් වලට හුරේ පාර දාගෙන හිටියා. ලොරියේ පිටිපස්ස අයිති කරගෙන වගේ හිටියෙ මේ මොන්ටිසෝරි සෙට් එක. මේ අස්සේ ඔන්න පැත්තක යනවා කොට්ට පොර තරගේ. එව්වට නම් ඉතින් මොන්ටිසෝරි ඇච්චො බැච්චන්ට ළං වෙන්නවත් නෙවේ ඉඩදුන්නෙ වටේ හිටපු අයියලා සෙට් එක. මේකටත් කේන්ති පිට තමා කට්ටිය ලොරි තට්‍ටුවට නැගලා හිටියෙ තරගෙ දුර ඉඳන් හරි හොඳට බලන්න.
මේ අස්සේ එකෙක්ට ආවා මරුම මරු අදහසක්. ඒ ලොරියෙ තට්‍ටුව උඩම මොන්ටිසෝරි එවුන්ගේ ෆයිට් එකක්. කාටද කොට්ට ඕන. අපි අතින් පයින් ඩෝ කියාගෙන කට්ටියත් ලෑස්ති උණා එක පයින්.
අදහස දැම්මෙ 'නෙත්' කියලා හාදයෙක්. මිනිහාමොන්ටි සෝරි උණාට තිබුණෙ නම් ඉස්කෝල ඇඟක්.
අදහස දැම්මේ මිනිහා නිසා පලවැනි වටේට මිනිහ නිතරගෙන්ම ආවා. එරෙහිව ආවෙ මින්ද. ශොට් දෙකයි මින්ද බිම. මිනිහා ශේප් එකේ ගිහින් වාඩි උණා. කකුල නම් තුවාල වුණා. ඒ වුණාට අඬලා පුළුවනෑ. මේක ගමේ මොන්ටිසෝරි පයිට් එක නොවැ.
නෙත් නොසැලී ලොරි තට්‍ටුව උඩ. තවත් එකෙක් ආවා. එක ශොට් එකයි මිනිහත් එළියේ.
මීදුම්ට දැන් කිරිපණු ගාය වගේ. නෙත් මොන්ටිසෝරි වීරයා වීගෙන එන එක මිනිහට අල්ලන්නේ නෑ. දැන් නෙත් ව හුරතල් කලා ඇති කියලා මීදුම් බැස්සා තෙවැනි තරඟකාරයා විදිහට. මතක හැටියට මීදුම් ශොට් දෙකක් විතර ගැහුවා. ඒත් ඊට හරියන්න පොළියත් එක්ක මීදුම්ට මූණ කට පුරා බඩ පිරෙන්න හම්බුණා. නාහෙට කෙළින් ම පාරක් වැදුණා. මීදුම්ගෙ ඇස්වලින් කඳුලු වැක්කෙරෙනවා. එකක් වැදුණු පාරෙ සැරට. වැඩිහරියක්ම මොන්ටිසෝරි ජනීජනයා ඉස්සරහ වුණු අවමානෙට.
දැන් මේකෙන් බේරෙන්න විදිහකුත් නෑ. පැරදිලා ගිහින් ඉඳගන්නත් ලැජ්ජයි . තීරණයක් ගන්න විදිහකුත් නෑ හෝ ගාල එක පිට එක නෙත්ගෙ මිට මෙළවුණු අතින් මීදුම්ට ප්‍රහාර.
කඳුලු අතරින් මීදුම් දැක්ක මීදුම්ගෙ අප්පච්චී ලොරිය ගාවින් යනවා. මීදුම් දුවගෙන දුවගෙන ගිහින් අඬාගෙන අප්පච්චිගෙ කරට පැන්නා. ඒ හරහා කෙළින්ම ගෙදර ගියපු මීදුම්ට අවුරුදු උත්සවේ එතනින් එහාට මොනවා උණාද කියලා දැනගන්න ලැබුනේ නම් නෑලු.
